Kogo i kiedy można wydziedziczyć?

Instytucja wydziedziczenia znana jest polskiemu porządkowi prawnemu od dawna. Każdy z nas może rozporządzić swoim majątkiem na wypadek śmierci wg swojego uznania. Można to zrobić przez sporządzenie testamentu. Jeżeli nie spiszemy swojej ostatniej woli, to dziedziczenie odbywa się wg zasad ustawowych- kodeks cywilny wskazuje kolejne kręgi dziedziczenia, ale nie to jest przedmiotem niniejszych rozważań. Nawet gdy sporządzimy testament, to i tak osoby z ustawowego kręgu dziedziczenia, które zostały w nim pominięte, mają prawo do tzw. zachowku.

Wydziedziczenie polega na tym, że osoba, która została pominięta w testamencie, nie będzie miała nawet prawa do zachowku. Kodeks cywilny przewiduje konkretne powody wydziedziczenia. Nie każda okoliczność, która wg nas powoduje, że ktoś powinien zostać wydziedziczony, jest prawnie dopuszczalna.

Zgodnie z art. 928 kodeksu cywilnego spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, jeżeli:

1. Dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
2. Podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania  testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
3. Umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

Z dniem 15.11.2023 r. w życie wejdzie zmiana kodeksu cywilnego. Dodaje ona dwie kolejne przesłanki wydziedziczenia:

1. Uporczywe uchylanie się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową;
2. Uporczywe uchylanie się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.

Ustawodawca uznał, że nacechowane złą wolą utrudnianie, uniemożliwianie zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, jest wystarczające, by kogoś wydziedziczyć. Należy pamiętać, że w/w powody wydziedziczenia są bardzo ocenne. Każdą sytuację trzeba więc rozpatrywać indywidualnie.

Jeżeli chcesz kogoś wydziedziczyć, ale nie wiesz czy prawo na to pozwala. Jeżeli zostałeś wydziedziczony, ale uważasz, że niesłusznie. W naszej Kancelarii udzielimy odpowiedzi na wszystkie pytania.

Zapraszamy do kontaktu.